gr

.........Σελίδες πολιτισμού της εφημερίδας "Αρκαδικό Βήμα" - * http://www.arkadiko-vima.blogspot.gr/

~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
«Βρίσκω την τηλεόραση πολύ εκπαιδευτική: Κάθε φορά που κάποιος την ανοίγει, πάω σε άλλο δωμάτιο και διαβάζω». - Groucho Marx
~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~

~~~~~~~~~~~~~~~~

~~~~~~~~~~~~~~~~
Επιμέλεια Σελίδας: Π.Σ. Αϊβαλής
"Σκέφτομαι πως αυτά τα τρία συστατικά πρέπει νά 'χει η ζωή: το μεγάλο, το ωραίο και το συγκλονιστικό. Το μεγάλο είναι να βρίσκεσαι μέσα στην πάλη για μια καλύτερη ζωή. Όποιος δεν το κάνει αυτό, σέρνεται πίσω απ' τη ζωή. Το ωραίο είναι κάθε τι που στολίζει τη ζωή. Η μουσική, τα λουλούδια, η ποίηση. Το συγκλονιστικό είναι η αγάπη. Νίκος Μπελογιάννης

~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~

~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
...................................................για τα γράμματα, τις τέχνες, τον πολιτισμό.......................

Παρασκευή 18 Νοεμβρίου 2016

Κυκλοφόρησε το νέο Ιστορικό Μυθιστόρημα "ΟΙ ΑΝΕΜΟΙ ΤΟΥ ΧΡΟΝΟΥ"της ΕΛΕΝΗΣ ΤΣΑΜΑΔΟΥ, από τις εκδόσεις Ψυχογιός

  ΒΙΒΛΙΟ // ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ  
     Ελληνική λογοτεχνία

"ΟΙ ΑΝΕΜΟΙ ΤΟΥ ΧΡΟΝΟΥ"
ΕΛΕΝΗ ΤΣΑΜΑΔΟΥ
Ιστορικό Μυθιστόρημα
Σελίδες : 688

1453, 1999. Δύο χρονολογίες-ορόσημα. Η πρώτη σηματοδοτεί το τέλος μιας χιλιόχρονης αυτοκρατορίας, η δεύτερη το τέλος μιας χιλιετίας. 

Στην Αθήνα τού σήμερα ένας δικηγόρος ακολουθεί μια μυστηριώδη καλόγρια στην πορεία της πίσω στον χρόνο και στον χώρο∙ στην Πελοπόννησο των Φράγκων και των Βυζαντινών Δεσποτών, στα σκαλαβοπάζαρα της Μπαρμπαριάς και στην Κωνσταντινούπολη του τέλους. 
Παράλληλες ζωές και ιστορίες. Άρχοντες και τυχοδιώκτες, πειρατές και σκλάβοι, γυναίκες τρυφερές και πολεμιστές, σοφοί και ιερωμένοι, πατριώτες και προδότες. Έρωτες χωρίς αύριο. Χαμένα όνειρα και πατρίδες. Το ξύπνημα της ελληνικής συνείδησης, η πρώιμη αναγέννηση στον Μυστρά και η μεταλαμπάδευση της αρχαίας σοφίας στη Δύση. Όλα μπλεγμένα και δεμένα με αόρατες κλωστές στον αργαλειό του χρόνου. 
Τι είναι αυτό που συνδέει την Κλαίρη της νιότης, την Ανέζα των Φράγκων, Αγνή των Ελλήνων, με την αλλόκοτη καλόγρια που θέλει να γυρίσει τον χρόνο πίσω για να αλλάξει τον ρου της Ιστορίας; Και ο δικηγόρος; Τι θα κάνει; Θα θελήσει να γυρίσει και αυτός τον χρόνο και ν’ αλλάξει κάποιες παλαιότερες αποφάσεις του ή θα επιλέξει να αφήσει τους ανέμους του χρόνου να σκορπίσουν το παρελθόν σαν φύλλα φθινοπώρου; 
Ένα ιστορικό μυθιστόρημα γραμμένο με σεβασμό στην Ιστορία, που θα αγαπηθεί και θα συγκινήσει με τις αναφορές σε γνωστές και άγνωστες πτυχές της.

~~~~~~~~~~~~~~~~~


Η ΕΛΕΝΗ Κ. ΤΣΑΜΑΔΟΥ σπούδασε νομικά στο Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών, καθώς και International Legal Studies στο American University, Washington College of Law. Σταδιοδρόμησε ως δικηγόρος στην Εθνική Τράπεζα της Ελλάδος από το 1966 μέχρι το 2000, οπότε αποχώρησε με τον ανώτατο βαθμό ιεραρχίας. Ασχολήθηκε κυρίως με θέματα Διεθνών Συναλλαγών και Ιδιωτικοποιήσεων. Τα έτη 2000-2004 εργάστηκε ως ειδική σύμβουλος σε νομικά θέματα των Υπουργών Ανάπτυξης, και Οικονομίας και Οικονομικών. Είναι παντρεμένη και έχει δύο κόρες. Από τις Εκδόσεις ΨΥΧΟΓΙΟΣ κυκλοφορούν επίσης τα μυθιστορήματά της ΟΙ ΘΕΟΙ ΠΕΘΑΝΑΝ ΣΤΗ ΡΩΜΗ, το οποίο έχει μεταφραστεί στα γερμανικά με τον τίτλο EIN KÖNIGREICH FÜR EIN GRAB, Η ΕΤΑΙΡΑ ΤΟΥ ΜΕΓΑΛΟΥ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥ, Ο ΧΟΡΟΣ ΤΩΝ ΜΥΣΤΙΚΩΝ, ΤΗΣ ΖΩΗΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΑΓΑΠΗΣ, Ο ΕΠΙΣΚΕΠΤΗΣ ΤΟΥ ΟΝΕΙΡΟΥ, ΥΣΤΕΡΟΓΡΑΦΟ ΖΩΗΣ και ΟΙ ΑΝΕΜΟΙ ΤΟΥ ΧΡΟΝΟΥ.

Τετάρτη 12 Οκτωβρίου 2016

Απόσπασμα από το μυθιστόρημα του Βασίλη Κουνέλη "Νοματαίος", εκδ. Ωκεανίδα


Vasilis Kounelis
Συγγραφέας, Νομικός

...Ερχόμαστε εμείς σειρές τρια τρια, με τα μπογαλάκια, άλλος στην αμασκάλη, με τα πόδια –μπάφ να πηγαίνουνε πέρα δώθε, τόσο εγκληματίες ήμαστε -πάνε μας εφάγαν τα παλιόσκυλα! Φτάκαμε κάτω, στους στρατώνες με τα τζέϊμς, μας επετάξανε μέσα στ’ Ανάπλι. 

Το παπόρι μετά και στη Γυάρο. 
«Ήταν ξερότοπος η Γυάρος, ένας ευκάλυπτος ήταν εκεί, δεν ξέρω αν ζει, τώρα που φύγαμε;» 
«Κάτσαμε δυόμισυ μήνες, κοντά τρείς. Ήμαστε καμιά δωδεκαριά –δεκατρείς χιλιάδες, ούλο ταλαίπωρος λαός. 
Όταν καθησύχασε το πράμα ήρθε ο Παττακός». 
«Και δεν αντιδράσατε μπάρμπα Γιώργη στον Παττακό;» ρώτησα ‘γω. 
«Τι να κάναμε; Πετάγαμε πέτρες στη θάλασσα για να τη μαλώσουμε. Τίποτα δεν κάναμε!» 
«Τις πρώτες μέρες εκακοπεράσαμε, να φτιάξουμε τις σκηνές μας, ουρητήρια, μαγειρεία.
Έβγαλε ένα λόγο εκεί τελοσπάντων ο Παττακός! Έλεγε…
Εκεί που λες ήτανε ένας Κρητικός, Βασίλη (Τσονάρα) τον ελέγανε... Θα 'τανε δυο μέτρα αψηλός αλλά ήρθε με κάτι σαγιονάρες, πολύ φτωχός ο άνθρωπος, κι, όπως μας έλεγε, έμενε σ ‘ένα μέρος σαν τη Καστανιά που βγάνει το νερούλι ή τη Βαστανίτσα, κι ‘χε και πέντε, έξη, οκτώ παιδάκια, κάτι περιβολάκια και με τον Παττακό παγαίνανε μαζί στο Σχολαρχείο. 
Όταν ήρθε κει λοιπόν ο Παττακός, βγαίνει ο Βασίλης μπροστά από τη γραμμή: 
«Γαμώ την Παναγία σου, ρε πούστη Παττακέ μαζί πηγαίναμε σχολείο! Εσύ Κυβέρνηση κι εγώ φυλακή;».
Σφαίρα πάνω του οι χωροφυλάκοι, αλλ’ ήτανε ταλαίπωρος από πείνα, τον εκαρτέρεσανε με καλό τρόπο οι χωροφυλάκοι, να μην λέμε ότι ήσανε όλοι και…
Μετά τέσσερις -πέντε μέρες τον εχάσαμε τον Βασίλη, τον απόλυκε ο Παττακός». 
Από την αφήγηση του Γιώργη στον Νοματαίο, που αν συνέχιζε να μιλά, τώρα θα 'λεγε:.Τώρα πάει, τόνε θάψανε, σκαπέτησε κι ο Παττακός...

Κυριακή 2 Οκτωβρίου 2016

Ντοστογιέφσκι: Καλός άνθρωπος είναι αυτός που ξέρει να αγκαλιάσει έναν άλλον άνθρωπο

Μερικά από τα πιο γνωστά ρητά του διάσημου Ρώσου συγγραφέα.

1- Πρέπει να αγαπάς την ζωή περισσότερο από το ίδιο το νόημα της ζωής.

2- Ένα καινούργιο βήμα, μια καινούργια λέξη είναι ό,τι οι άνθρωποι φοβούνται.

3- Υπάρχουν όρια στο μυαλό του κάθε ενός, που πέρα από αυτά είναι επικίνδυνο να περάσεις. Μόλις περάσεις την γραμμή, είναι αδύνατο να γυρίσεις πίσω.

4- Η ευτυχία δεν βρίσκεται στην ευτυχία αλλά στην προσπάθεια για αυτήν.

5- ‘Όταν σταματάς να διαβάζεις βιβλία, παύεις να σκέφτεσαι.

6- Η ευτυχία δεν βρίσκεται στο να περιορισμό αλλά στον έλεγχο το εαυτού σου.

7- Η ευτυχία δεν αποκτάται με τα εύκολα πλούτη αλλά όταν μοχθήσεις για να τα αποκτήσεις.

8- Σε μια καρδιά που αγαπά πραγματικά ή η ζήλια θα σκοτώσει την αγάπη ή η αγάπη θα σκοτώσει την ζήλια.

9- Δεν χρειάζεται πολύ για να καταστρέψεις έναν άνθρωπο. Το μόνο που χρειάζεται είναι να τον πείσεις ότι η δουλειά που κάνει στερείται εντελώς και αναμφισβήτητα κάθε χρησιμότητα και νόημα.

10- Η σιωπή είναι πάντα όμορφη και το σιωπηλό πρόσωπο είναι πάντα όμορφο από αυτό που μιλάει.

11- ‘Ένα πρόσωπο μπορεί να είναι σοφό αλλά για να ενεργήσει σοφά, μόνο η εξυπνάδα δεν φτάνει.

12- Δεν θα φτάσεις ποτέ στον προορισμό σου αν σταματάς και ρίχνεις πέτρες σε κάθε σκυλί που γαβγίζει.

13- Θέλω να μιλήσω για όλα με ένα τουλάχιστον πρόσωπο όπως μιλάω για τα πράγματα με τον εαυτό μου.

14- Είναι απίστευτο τι μπορεί να κάνει μια αχτίδα του ήλιου στην ψυχή σου.

15- Κανείς πρέπει να μιλά ανοιχτά με τους άλλους ώστε να αποκαλύπτει τις σκέψεις του μέσα από το πρόσωπό του, που δείχνει την ανησυχία που κρύβει η καρδιά του. Μια λέξη που λέγεται με πειθώ, με απόλυτη ειλικρίνεια και χωρίς κανένα δισταγμό, ενώ κοιτάς τον άλλον μέσα στα μάτια σημαίνει πολλά περισσότερα από ότι πολλές σελίδες από ένα βιβλίο.

16- Κανείς αισθάνεται να πνίγεται χωρίς ένα σκοπό στην ζωή.

17- Η ψυχή γιατρεύεται όταν είσαι κοντά σε παιδιά.

18- Ακόμη και με τα χέρια δεμένα μπορεί κανείς να κάνει το καλό, αν το θέλει.

19- Η ομορφιά θα σώσει τον κόσμο.

20- Οι άνθρωποι μερικές φορές μιλάνε για θηριώδη κακία αλλά αυτό είναι μεγάλη αδικία για τα θηρία. Ένα θηρίο δεν μπορεί ποτέ να είναι τόσο κακό όσο ο άνθρωπος, τόσο επιδέξια κακό.

21- Οι μεγάλοι δεν ξέρουν ότι ένα παιδί μπορεί να δώσει μια πολύ καλή συμβουλή ακόμη και για την πιο σοβαρή περίπτωση.

22- Μην γεμίζεις την μνήμη σου με όλες εκείνες τις φορές που αισθάνθηκες να σε προσβάλλουν. Ίσως καταλήξεις να μην έχεις χώρο για τις υπέροχες στιγμές που πέρασες.

23- ‘Ένας άνθρωπος που ξέρει πως να αγκαλιάσει έναν άλλον, είναι καλός άνθρωπος.


__________

Παρασκευή 16 Σεπτεμβρίου 2016

Ο ΛΟΓΟΣ ΣΤΟΥΣ ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ

Ενας καινούργιος χάρτης

syggrafeis.jpg

Ιωάννα Μπουραζο­πούλου, Γιάννης Παλαβός, Χρήστος Χρυσόπουλος


Ποιο είναι το προφίλ της «νέας» ελληνικής λογοτεχνίας; Πού εντοπίζονται οι καινοτομίες της μετά το 2000; Πώς εκφράζεται η πολυμορφία της στα είδη και στις θεματικές που καλλιεργούνται από τους δόκιμους συγγραφείς;
Ποιες τάσεις επικρατούν; Από ποιους δρόμους συναντά την κοινωνία και την πολιτική; Πώς έχει επηρεαστεί το προφίλ της από την κρίση; Πόσο ευρύχωρη είναι απέναντι σε φωνές που έρχονται από «αλλού»;
Τα παραπάνω ερωτήματα μπορεί να απασχολούν εργαστηριακά κάποιες νεοελληνικές έδρες αλλά ποτέ δεν έχουν συζητηθεί «επίσημα», μεταξύ συγγραφέων εντός των τειχών. Αυτή η δημόσια χαρτογράφηση και αυτο-τοποθέτηση πραγματοποιήθηκε για πρώτη φορά στη Μόσχα, στο πλαίσιο των εκδηλώσεων του Ελληνικού Ιδρύματος Πολιτισμού για τη Διεθνή Eκθεση Βιβλίου.
Στο πάνελ ήταν η 48χρονη Ιωάννα Μπουραζοπούλου, μια συγγραφέας του πολιτικού φανταστικού που επινοεί μελλοντολογικούς κόσμους και υποβλητικές εικόνες, σαν να χρησιμοποιεί παραμορφωτικούς καθρέφτες για να προσεγγίσει την ελληνική περίπτωση μέσα στην Ευρώπη, και το ζήτημα των αόρατων συνόρων στα Βαλκάνια (Ο δράκος της Πρέσπας Ι, Τι είδε η γυναίκα του Λωτ κ.ά.).
Δίπλα της ο 48χρονος Χρήστος Χρυσόπουλος, ένας πολυμορφικός συγγραφέας που γράφει νουβέλες, αφηγήματα, χρονικά, δοκίμια και καλλιεργεί συστηματικά μια λογοτεχνία του «συγγραφικού εργαστηρίου» ενώ τον απασχολεί και η άποψη του Αγκάμπεν ότι: «Η βεβήλωση του αβεβήλωτου είναι το καθήκον της γενιάς που έρχεται» (Ο βομβιστής του Παρθενώνα, Φακός στο στόμα κ.ά.).
Μαζί τους ο 36χρονος Γιάννης Παλαβός, ένας μινιατουρίστας συγγραφέας που ενδιαφέρεται για τον αποχρώντα λόγο και τον ψίθυρο. Και ξετυλίγει τις ιστορίες του σε ένα αιφνιδιαστικό περιβάλλον όπου κυριαρχεί το χιούμορ, ο παραλογισμός, η απορρύθμιση, αλλά και η αφαιρετική ή η ποιητική ατμόσφαιρα (Αστείο).
«Οι τάσεις που βλέπω να επικρατούν γενικότερα» σχολίασε ο Παλαβός «είναι τα ρεαλιστικά μυθιστορήματα που αποτυπώνουν την κρίση χωρίς λογοτεχνικούς όρους· είναι τα διηγήματα και οι νουβέλες που επιστρέφουν στην παράδοση, στην επαρχία, στην τοπική διάλεκτο· είναι οι ποιητικές συλλογές που κυκλοφορούν σε αυτοεκδόσεις.
Εγώ αναζητώ τους προγόνους μου κυρίως στον 19ο αιώνα και προσπαθώ να γράφω απλές ιστορίες. Απλές με τον τρόπο που το εννοεί ο Αργύρης Χιόνης μιλώντας για την ποίηση. Να είναι σαν ζαχαρωμένο βότσαλο. Κάθε φορά που πας να γλυκαθείς, να σπας τα δόντια σου».
«Η ελληνική λογοτεχνία εξακολουθεί να δείχνει μεγάλη αγάπη για το ρεαλιστικό μυθιστόρημα» σημείωσε και η Μπουραζοπούλου. «Της επιτρέπει να συμφιλιωθεί με τα μεγάλα τραύματα της Ιστορίας, με τη Μικρασιατική Kαταστροφή, τον Εμφύλιο κ.ά. με ομοιοπαθητικό τρόπο. Η μεταφορά, η αλληγορία, η λοξή ματιά, γεννούν τη δυσπιστία στον Eλληνα αναγνώστη. Ωστόσο τελευταία η λογοτεχνία του φανταστικού εντάσσεται στα ανερχόμενα είδη.
»Τα πολιτικά στοιχεία που βρίσκουν στα έργα μου είναι συνειδητά. Εκτός από την πλοκή και τους χαρακτήρες, επινοώ και ένα ολοκληρωμένο σύστημα, γεμάτο στοιχεία εξωφρενικά ή παράλογα, που χαρακτηρίζεται από σχέσεις εξουσίας και πολιτικές νόρμες απέναντι στις οποίες οι ήρωες θα υποχρεωθούν να επαναπροσδιορίσουν το στίγμα τους.
»Αυτή είναι μια διαδικασία πολιτικής συνειδητοποίησης. Η διαφορά μου από τους πολιτικούς συγγραφείς είναι στις προτεραιότητες και στις προθέσεις. Εκείνοι καίγονται να μεταδώσουν την άποψή τους, εγώ θέλω να μοιραστώ την αμφιβολία μου. Εκείνοι καταγγέλλουν, εγώ συμπονώ. Και δεν πρόκειται να παραχωρήσω ούτε ένα εκατοστό από τη μαγεία του μύθου, για να κερδίσω ένα στρέμμα σε πολιτική ευστοχία».
Ο Χρυσόπουλος κινείται σε τελείως διαφορετικά νερά: «Η δική μου λογοτεχνία αποστρέφεται τη γραμμική αφήγηση, χρησιμοποιεί τεκμήρια ή ψευδο-τεκμήρια και είναι αναστοχαστική. Ειδικότερα, προσπαθεί να θολώσει το όριο ανάμεσα στο πραγματικό και στο μη πραγματικό και βλέπει το μεταμοντέρνο με μια κατεύθυνση προς τον ρεαλισμό.
»Αυτή μου η άποψη διαμορφώθηκε μέσα από την ιδιοσυγκρασιακή μου διαδρομή, όπου ο ένας συγγραφέας με οδηγούσε στον άλλον, ο Πλατόνοφ στον Δανιήλ Χαρμς, μέχρι να φτάσω στον κύκλο του Ουλιπό ή στην ποιήτρια Λόρα Τζάκσον».

Ο «Αλλος», η κρίση και το εκκρεμές

Στις αρχές του 2017 θα εκδοθεί μια συνθετική μελέτη που θα χαρτογραφήσει το τοπίο της ελληνικής πεζογραφίας από το 1974 μέχρι τις μέρες μας, από σκοπιά θεματική. Θα είναι το Σε τροχιά εκκρεμούς (Πόλις) του Βαγγέλη Χατζηβασιλείου, που, όπως εξηγεί, «δοκιμάζει να απαντήσει σ’ ένα θεμελιώδες ερώτημα: Πώς αντανακλάται η σχέση ατομικού και συλλογικού στην πεζογραφία των μεταπολιτευτικών ετών κατά τη διάρκεια των οποίων αλλάζουν ριζικά όλα τα προδικτατορικά δεδομένα της ελληνικής κοινωνίας.
Η πορεία, εντούτοις, της μεταπολιτευτικής πεζογραφίας δεν είναι αναπότρεπτη και θυμίζει περισσότερο την κίνηση του εκκρεμούς: από την κοινωνία προς το άτομο και από το άτομο προς την κοινωνία, κι αυτό όχι κατά την τάξη μιας αυστηρής χρονικής ακολουθίας, αλλά με έναν διάχυτο μάλλον τρόπο, που δείχνει ότι το εκκρεμές έχει τη δυνατότητα να κινείται χωρίς διακοπή σε όλο το μήκος της τεσσαρακονταετίας».
Στη Μόσχα πάντως οι συγγραφείς σχολίασαν ειδικότερα τη λογοτεχνική διαχείριση του «Αλλου» και της κρίσης. Παρατηρούμε πράγματι ότι ακόμα δεν έχει παραχθεί λογοτεχνία από μετανάστες-συγγραφείς με καταγωγή αφρικανική ή αραβική (Χρυσόπουλος).
Διότι και η κοινωνία και η πολιτεία τούς αντιμετωπίζουν με πρωτοφανή ρατσισμό (Παλαβός), οπότε δεν ζουν την ελληνική καθημερινότητα αλλά την καθημερινότητα της δικής τους κόλασης (Χατζηβασιλείου). Παρ' όλα αυτά, ενώ δεν εμφανίζονται ως συγγραφείς, εμφανίζονται ως λογοτεχνικοί ήρωες. Και μάλιστα, όχι πια ως εξωτικοί «άλλοι», αλλά ως συνομιλητές (Μπουραζοπούλου).
Αντίστοιχα εξελίσσεται και η «λογοτεχνία της κρίσης» από το 2010, που μας επιτρέπει να αναστοχαστούμε την ελληνική ταυτότητα μέσα από το πρίσμα της ετερότητας. Αν τώρα κάποιες εκδοχές της παρουσιάζουν προβλήματα δομής και επιδερμικότητας, άλλες φωτίζουν πλευρές λιγότερο αντιληπτές των γεγονότων και των φαινομένων που μας επιτρέπουν να καταλάβουμε καλύτερα τι συμβαίνει στην καθημερινότητά μας (Χατζηβασιλείου).
Η κρίση αντηχεί εντέλει στο σύνολο της συγγραφικής παραγωγής ακόμα και αν δεν αναφέρεται. Το φαιό χρώμα της διαφαίνεται στα στοιχεία του χαρακτήρα των λογοτεχνικών ηρώων. Ετσι συνέβαινε στα ερωτικά μυθιστορήματα που γράφτηκαν σε καιρό πολέμου. Ηταν «πολεμικά» ακόμα κι αν δεν είχε πέσει ούτε πιστολιά (Μπουραζοπούλου).
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ:
Eξι συγγραφείς για το Μan Booker

Κυριακή 4 Σεπτεμβρίου 2016

Tεύκρος Μιχαηλίδης: Η εξουσία είναι η πιο μολυσματική ασθένεια της ανθρωπότητας

  Πολιτισμός //  Βιβλίο   


"Τόσα χρόνια ζω αρμονικά μέσα μου και ως επαγγελματίας μαθηματικός και ως ερασιτέχνης ιστορικός και ως καθ' έξιν παραμυθάς" λέει και αφήνει όλες τις αφορμές ανοιχτές να μιλήσουμε για το ιστορικό παρελθόν και το σήμερα έτσι όπως διαπλέκεται στα βιβλία του αλλά και στις ζωές μας.

Ο έρωτας κι ο βήχας, λένε, δεν κρύβεται. Ο Τεύκρος Μιχαηλίδης δεν έκρυψε ποτέ την αγάπη του για τα μαθηματικά και την αστυνομική λογοτεχνία, παρ' ότι την τελευταία προτιμά να την αποκαλεί λογοτεχνία της παραβατικότητας.
Μπορεί να άργησε να εμφανιστεί στο λογοτεχνικό προσκήνιο, ωστόσο με το πρώτο του κιόλας βιβλίο, τα «Πυθαγόρεια εγκλήματα», καταχωρήθηκε στη χορεία των σημαντικών. Έχοντας φτάσει πια στο όγδοο βιβλίο του, το «Σφαιρικά κάτοπτρα, επίπεδοι φόνοι» (εκδ. Πόλις), που κυκλοφόρησε πριν από λίγο καιρό, επανέρχεται στον τόπο προσφιλών του «εγκλημάτων», της Ιστορίας, της επιστήμης, της αφήγησης.
«Τόσα χρόνια ζω αρμονικά μέσα μου και ως επαγγελματίας μαθηματικός και ως ερασιτέχνης ιστορικός και ως καθ' έξιν παραμυθάς» λέει και αφήνει όλες τις αφορμές ανοιχτές να μιλήσουμε για το ιστορικό παρελθόν και το σήμερα έτσι όπως διαπλέκεται στα βιβλία του αλλά και στις ζωές μας. Στο τελευταίο βιβλίο του, το άλμα στον χρόνο, από τον 12ο αιώνα της Τρίτης Σταυροφορίας και της γιάτρισσας Αράβισσας ηρωίδας του Δόνα Εστεφάνα μέχρι την ταραγμένη δεκαετία του 1950 της Κύπρου, γίνεται αριστοτεχνικά... με δύο μυστηριώδεις φόνους και μπόλικα ιστορικά, επιστημονικά, πολιτικά μα και ερωτικά παρεπόμενα.

Ως εκ τούτου μια συζήτηση με τον Τεύκρο Μιχαηλίδη μοιάζει λίγο με τα μυθιστορήματά του. Μπορεί να περισταφεί από τα μαθηματικά και τη λογοτεχνική αφήγηση, τις γυναίκες επιστημόνισσες και τα ανώνυμα θύματα των φονταμενταλισμών, την πατρίδα του την Κύπρο και την ταραγμένη ιστορία της, μέχρι τον χαμαιλεοντισμό του χρηματοπιστωτικού συστήματος και την εξουσία. Και τους φόβους του επίσης.
* Μιλάτε για αρκετά ζητήματα στο τελευταίο σας βιβλίο. Για τις πνευματικές κατακτήσεις των Αράβων, για την Κύπρο και την πολύ πρόσφατη ιστορία της. Αλήθεια, η Ιστορία είναι ο καλύτερος τρόπος να μιλήσεις για το παρόν; Τις ξέρουμε αυτές τις ιστορίες;
Θεωρώ πραγματικά ότι για να καταλάβει κανείς το παρόν πρέπει να γνωρίσει και να κατανοήσει το παρελθόν. Γιατί δεν ξέρω αν η ιστορία επαναλαμβάνεται σαν περιοδικό φαινόμενο ή σαν φάρσα, πάντως οι μοχλεύσεις, οι κινητήριες δυνάμεις στην Ιστορία είναι διαχρονικές. Από την άλλη μεριά γι' αυτό που είπατε, ότι τίθενται ποικίλα ζητήματα στο βιβλίο μου, ίσως φταίει το ότι το ίδιο συμβαίνει και στο μυαλό μου, δηλαδή τόσα χρόνια ζω αρμονικά μέσα μου και ως επαγγελματίας μαθηματικός και ως ερασιτέχνης ιστορικός και ως καθ' έξιν παραμυθάς. Τα μαθηματικά αποτελούν πάντα την κινητήρια δύναμη στις ιστορίες μου -αυτά που τις στατικές εικόνες που σχηματίζονται στη φαντασία μου τις θέτουν σε κίνηση, τις κάνουν ιστορίες με πλοκή.
* Και δεν μπερδεύεστε με όλη αυτή την πολυπλοκότητα;
Θα έλεγα ότι μες στο φτωχό μου μυαλό νομίζω πως μπερδεύομαι δημιουργικά. Ένα χειρόγραφο που μας μιλάει για τη συνάντηση του αραβικού και του δυτικού πολιτισμού στην Ισπανία μεταφέρει μια σημαντική επιστημονική αλήθεια, μια αλήθεια που αναφέρεται στη φύση της ύλης, στην Κύπρο, και την μετατρέπει σε μέσο και σε κίνητρο εγκλήματος. Η Δόνα Εστεφάνα, γιάτρισσα της μνηστής του Ριχάρδου Βερεγκάριας, κουβαλά μαζί της στην Τρίτη Σταυροφορία το χειρόγραφο του Ιμπν Σαϊτάμ «Εγχειρίδιον της οράσεως».
Στο χειρόγραφο αυτό λύνεται ένα δύσκολο πρόβλημα οπτικής που είχε θέσει ο Πτολεμαίος και που μέχρι σήμερα δεν έχει δεχθεί καλύτερη λύση. Όμως στο παλάτι όπου φιλοξενούνται ο Ριχάρδος και η συνοδεία του γίνεται μια δολοφονία. Δυο πράγματα μπορούν να κινηθούν με άνεση διαχρονικά: τα μαθηματικά και το έγκλημα. Έτσι 800 χρόνια αργότερα καλούνται επειγόντως στην εξεγερμένη κατά των Άγγλων Κύπρο τρεις εμπειρογνώμονες που τους ζητείται να αξιολογήσουν ένα μεσαιωνικό χειρόγραφο και μπροστά στα μάτια τους γίνεται μια δεύτερη δολοφονία.
* Βάζετε τρία κομβικά στοιχεία στο βιβλίο σας, τον πολιτισμό και τη διαχρονική σύγκρουσή του με τον φονταμενταλισμό, στοιχείο που βιώνουμε έντονα και στις μέρες μας, την πρόσφατη ιστορία της Κύπρου μέσα από την αριστερή σας ματιά, τη θέση της γυναίας στον αραβικό και δυτικό μεσαιωνικό κόσμο.
Ξεκινάω ανάποδα. Η Δόνα Εστεφάνα είναι χτισμένη πάνω σε ένα πραγματικό πρότυπο, την Χιλντεγκάρντε Φον Ντίγκεν, μια Γερμανίδα φυτοθεραπεύτρια που μας άφησε έναν ολόκληρο θησαυρό με θεραπευτικές συνταγές βασισμένες σε βότανα, πέρα από τις άλλες της δραστηριότητες για τις οποίες είναι πιο γνωστή, π.χ. ως μουσικός. Έδωσα τόσο σημαντικό ρόλο στη Δόνα Εστεφάνα προσπαθώντας, εν μέρει, να δικαιώσω όλες αυτές τις γυναίκες επιστήμονες που ανά τους αιώνες αλλά και μέχρι σήμερα χρειάστηκε να παλέψουν ενάντια όχι μόνο στις δυσκολίες που τους έθετε το επιστημονικό τους αντικείμενο, αλλά και στις κοινωνικές προκαταλήψεις που μέχρι και σήμερα διατείνονται ότι η γυναίκα επιστήμονας δεν είναι κάτι πολύ εφικτό.
* Υπάρχουν ακόμα και σήμερα τέτοιου είδους ζητήματα;
Βεβαίως υπάρχουν. Μια από τις κορυφαίες μαθηματικούς του 20ού αιώνα, η Ρόμπινσον, που συνέβαλε καθοριστικά στη λύση ενός πολύ σημαντικού μαθηματικού προβλήματος, του δέκατου προβλήματος του Χίλμπερτ, δεν αξιώθηκε να πάρει έδρα μαθηματικών στο αμερικανικό πανεπιστήμιό της τη δεκαετία του 1960, γιατί κρίθηκε ότι μια γυναίκα δεν ταιριάζει σε μια έδρα μαθηματικών.
* Ως Κύπριο είναι φυσικό να σας αφορά η σύγχρονη ιστορία του νησιού. Γιατί αργήσατε τόσο να την εντάξετε σε βιβλίο σας;
Χρειάστηκε να φτάσω στο όγδοο βιβλίο μου, έχοντας ταξιδέψει λίγο - πολύ παντού με τα προηγούμενα, για να τολμήσω να ταξιδέψω και στον τόπο μου. Ίσως γιατί τα πάθη και οι καημοί της Κύπρου με αγγίζουν περισσότερο από οποιαδήποτε άλλα πάθη και καημούς, μια και η ιδιότητα του Κύπριου της διασποράς μου προσδίδει ιδιαίτερη συναισθηματική φόρτιση. Προσπάθησα ωστόσο να αγγίξω αυτές τις δυο σελίδες της κυπριακής ιστορίας, την κατάκτηση από τον Ριχάρδο το 1191 και τον αντιαποικιακό αγώνα του 1955-59, με όσο το δυνατόν μεγαλύτερη «ψυχρότητα» για να μην παρασυρθώ σε σκέψεις πέρα από τη λογική. Ωστόσο δεν μπορούμε να παραβλέψουμε πως η Κύπρος, που όπως λέει ο Σαββόπουλος «οι εμπόροι τη μισούνε», ήταν και εξακολουθεί να είναι λεία των πιο άγριων και πιο αρπακτικών ορνέων. Και συχνά παράπλευρη απώλεια της αβελτηρίας των ηγετών της λεγόμενης μητρός πατρίδος.
* Οι πολίτες των δύο κοινοτήτων μπορούν να οδηγήσουν στην υπέρβαση του διχασμού; Έχουν αυτή τη δύναμη αλλά και τη διάθεση οι απλοί άνθρωποι;
Θεωρητικά μπορούν, γιατί, όσα και αν μεσολάβησαν, κατά βάθος είναι ο ίδιος λαός. Πριν από αρκετά χρόνια παρακολούθησα στην τηλεόραση μια συζήτηση μεταξύ Ελληνοκυπρίων και Τουρκοκυπρίων που γινόταν στα αγγλικά και μου έκανε ιδιαίτερη εντύπωση πως και οι δύο πλευρές μιλούσαν αγγλικά με την ίδια βαριά κυπριακή προφορά. Ωστόσο οι κρατούντες στον κόσμο σήμερα δεν επιτρέπουν στους λαούς να εκφραστούν. Δε βλέπω γιατί στην Κύπρο θα κάνουν εξαίρεση.
* Η σύγκρουση πολιτισμού και φονταμενταλισμού φαίνεται να σας απασχολεί ιδιαίτερα, όπως και την εποχή μας άλλωστε
Όταν με την επικράτηση του χριστιανισμού μπήκε ένα βίαιο τέλος στην αρχαία ελληνική επιστήμη, ο ανερχόμενος τότε αραβικός πολιτισμός πήρε τα ηνία. Αντιμετώπισε με εξαιρετικό σεβασμό τα επιτεύγματα των Ελλήνων, τα διατήρησε, τα μετέφρασε και τα προχώρησε αρκετά βήματα μπροστά. Από τα αραβικά κείμενα, κυρίως, ο δυτικός πολιτισμός της Αναγέννησης συμπλήρωσε τις γνώσεις του για την ελληνική επιστήμη και πραγματοποίησε τη μεγάλη επιστημονική επανάσταση. Οι άνθρωποι του πολιτισμού και της επιστήμης είχαν ανέκαθεν απέναντί τους τούς φανατικούς της θρησκείας, είτε αυτοί ήταν ορθόδοξοι ζηλωτές των αρχών της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας είτε ήταν Άραβες μουλάδες είτε ήταν καθολικοί ιεροεξεταστές είτε είναι σήμερα ισλαμιστές φονταμενταλιστές.
* Στο στόχαστρο δεν είναι μόνο ο πνευματικός κόσμος, αλλά και οι απλοί άνθρωποι
Οι απλοί άνθρωποι ήταν πάντοτε στο στόχαστρο, με τη διαφορά ότι η Ιστορία δεν μιλά γι' αυτούς. Όταν η Ιστορία μιλάει για νίκες του Μ. Αλεξάνδρου, του Μ. Θεοδοσίου, του Χαρούν Ελ Ρασίντ ή του Φερδινάνδου της Ισπανίας, δεν πολυενδιαφέρεται για τους εκατοντάδες χιλιάδες φτωχούς ειδολολάτρες, χριστιανούς, εβραίους, μουσουλμάνους που σφαγιάστηκαν. Φοβάμαι ότι και η Ιστορία του 21ου αιώνα, όταν θα γραφτεί, θα αγνοήσει επίσης αυτά τα αθώα θύματα τα οποία εμείς γνωρίζουμε γιατί τα βλέπουμε, αν και έχουμε συχνά την τάση να τα βλέπουμε επιλεκτικά.

* Μόνο αυτό φοβάστε σήμερα;
Όχι. Φοβάμαι ότι η ανθρωπότητα οδεύει ολοταχώς προς κοινωνικές δομές του 19ου, του 18ου, του 17ου αιώνα. Έχω την εντύπωση η λεγόμενη κρίση, όχι μόνο στην Ελλάδα, είναι το όχημα επιστροφής στις κοινωνικές και παραγωγικές σχέσεις του 19ου και 18ου αιώνα με μέσο τη διάλυση της μεσαίας τάξης, τη διάλυση του κράτους πρόνοιας, την καταρράκωση του εκπαιδευτικού συστήματος και την κατάργηση του δικαιώματος σε κλήρο.

* Δεν υπάρχει γιατρειά;
Όχι.

* Είναι τόσο δυνατό το χρηματοπιστωτικό σύστημα;
Είναι τόσο δυνατό και τόσο επιδέξιο στη διαχείριση των ανθρώπινων αδυναμιών όπως είναι η ζηλοφθονία και κυρίως το πάθος για την εξουσία.

* Αυτό, αν δεν κάνω λάθος, υπαινίσσεστε σαφώς στα δύο προηγούμενα βιβλία σας, τον "Μέτοικο και τη συμμετρία" και τα "Εγκλήματα δημοσιονομικής προσαρμογής", ότι ακόμα και ο πιο νηφάλιος πολίτης μπορεί να εξαγριώσει την εξουσία ή να εξαγριωθεί όταν του δοθεί η εξουσία.
Αυτό που έρχεται και επανέρχεται στο μυαλό μου και συνεπώς και στο γράψιμό μου είναι ότι κανένας μα κανένας δεν είναι αλώβητος από την εξουσία. Η εξουσία, η πιο μολυσματική ασθένεια της ανθρωπότητας, είναι ικανή στα άτομα και στις ομάδες ακόμα και των καλύτερων προθέσεων να ενσταλάξει το δηλητήριο και να τα κάνει να αναδείξουν τον χειρότερο εαυτό τους ομογενοποιώντας τις επιδιώξεις και τις στάσεις.

* Αστυνομική λογοτεχνία και μαθηματικά, μεγάλες αγάπες και οι δύο. Πώς διαπλέκεται η μία με την άλλη; Το ρωτώ γιατί αυτή η σχέση σας απασχολεί όχι μόνο ως συγγραφέα αλλά και σε εκπαιδευτικό και ερευνητικό επίπεδο σχετικά με τη χρήση της αφήγησης και της Ιστορίας στη διδασκαλία των μαθηματικών. Είναι μια εργαλειακή σχέση;
Η αφήγηση είτε μιας κατάλληλα επιλεγμένης μυθοπλασίας είτε μιας πραγματικής ιστορίας είναι μια εξαιρετικά καλή και ήπια πύλη εισόδου προς τα μαθηματικά. Από τη φύση τους αφηρημένα και θεωρητικά, τα μαθηματικά γίνονται πολύ πιο ελκυστικά όταν εμπλέκονται με μια ανθρώπινη ιστορία που αποκαλύπτει τις πηγές γέννησής τους και τη δυναμική της εξέλιξής τους. Αυτό δεν αλλάζει τη φύση των μαθηματικών, που ούτως ή άλλως είναι λιτή και αφηρημένη, εξομαλύνει όμως τον δρόμο προσέγγισης προς αυτά.
Δεν είναι τυχαίο, ότι ένας από τους πατέρες των σύγχρονων μαθηματικών, ο Λάιτμιτ, και ένας από τους πατέρες της αστυνομικής λογοτεχνίας, ο Έντγκαρ Άλαν Πόε, χρησιμοποιούν τον ίδιο λατινικό όρο ratiocinatio για να περιγράψουν την τέχνη τους. Ο Λάιτμιτ θέτει το θέμα ενός calculus ratiocinator (λογισμού των συλλογισμών) και ο Πόε περιγράφει τις ιστορίες του ως "tails of ratiocination (ιστορίες συλλογισμού).
Οι διαδικασίες εξιχνίασης, αλλά σε πιο σύγχρονες ιστορίες και οι διαδικασίες εκτέλεσης αλλά και απόκρυψης ενός εγκλήματος, δομικά είναι όμοιες με τις διαδικασίες επίλυσης ενός μαθηματικού προβλήματος. Το μόνο που ίσως διαφέρει είναι οι παρελκυστικές παρεμβολές με τις οποίες όσοι γράφουν λογοτεχνία της παραβατικότητας επιτρέπουν στον εαυτό τους να διανθίζει και να περιπλέκει τις αφηγήσεις τους.

* Βάζετε έναν νέο όρο, τη λογοτεχνία της παραβατικότητας. Διαφοροποιείστε από τον όρο αστυνομική λογοτεχνία;
Αν προσέξετε τη λεγόμενη αστυνομική λογοτεχνία, ο κοινός παρονομαστής είναι το έγκλημα ή η πρόθεση ή η υποψία για έγκλημα. Συχνά η αστυνομία απουσιάζει, γι' αυτό θεωρώ ότι ο όρος λογοτεχνία της παραβατικότητας είναι γενικότερος και περιεκτικότερος από την αστυνομική λογοτεχνία.

* Είτε αστυνομική είτε λογοτεχνία της παραβατικότητας συμμερίζεστε την άποψη ότι αποτελεί την κοινωνική - πολιτική λογοτεχνία των ημερών μας;
Σε μεγάλο βαθμό ναι. Νομίζω ότι αυτού του είδους η λογοτεχνία φωτογραφίζει με αρκετή πιστότητα την κοινωνία, τις δομές της, τα πάθη της, τις δυναμικές της.

* Γράφεται καλή αστυνομική λογοτεχνία στις μέρες μας εντός και εκτός συνόρων;
Όταν κάτι γράφεται πολύ, εμπεριέχει και καλό και κακό και μέτριο.


____________

ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ Κρημνιώτη Πόλυ
Δημοσίευση: 04 Σεπτεμβρίου 2016 

Κυριακή 21 Αυγούστου 2016

«Ο κόσμος έχασε τον Ουμπέρτο Εκο, έναν από τους σημαντικότερους ανθρώπους του σύγχρονου πολιτισμού», ανέφερε στον ιστότοπό της η Ρεπούμπλικα. «Θα μας λείψει η ματιά του στον κόσμο»,

Ουμπέρτο Εκο: Σοβαρός καθηγητής και μυθιστοριογράφος του Σαββατοκύριακου.


Από την Αγγελική Κώττη //


«Η ζωή είναι σύντομη, η τέχνη απέραντη, η ευκαιρία στιγμιαία και το πείραμα αβέβαιο.» Ο Ουμπέρτο Εκο έζησε μια μεγάλη ζωή, την κόσμησε με την απέραντη τέχνη του και άρπαξε τη στιγμιαία ευκαιρία όταν έγραψε ένα εξαιρετικό βιβλίο, «Το όνομα του Ρόδου» με το οποίο έγινε γνωστός ανά την υφήλιο.
Ηταν «σοβαρός καθηγητής» κατά τον δικό του ορισμό, που τα σαββατοκύριακα έγραφε μυθιστορήματα. Μέχρι να γράψει το πρώτο του, πίστευε ότι αυτά ήταν για παιδιά. Μετά, ενέδωσε στον πειρασμό και ήταν τέτοια η εμπειρία, ώστε ξαναέγραψε πολλά. Ανάμεσά τους, Το εκκρεμές του Φουκώ, το Κοιμητήριο της Πράγας και άλλα πολλά. Παρόλα ταύτα, δεν του έδωσαν ποτέ το Νόμπελ, όπως και σε έναν άλλο σπουδαίο ιταλό συγγραφέα, τον Ιταλο Καλβίνο.
Ο Ουμπέρτο Εκο, διανοητής, φιλόσοφος καθηγητής και συγγραφέας, έχασε τη μάχη με τον καρκίνο στις19 Φεβρουαρίου 2016. Ηταν 84 ετών. Είχε γεννηθεί στην Αλεσάντρια του Πιεμόντε στις 5 Ιανουαρίου του 1932. Φημολογείται ότι το επώνυμο “Έκο” είναι το αρκτικόλεξο των λέξεων “Ex Caelis Oblatus”, που σημαίνει “θεϊκό δώρο”. Ακολούθησε σπουδές μεσαιωνικής φιλοσοφίας και λογοτεχνίας και έκανε το διδακτορικό του στη φιλοσοφία το 1954, ολοκληρώνοντας τη διατριβή του για τον Θωμά Ακινάτη.
Το 1965 εξελέγη καθηγητής Οπτικών Επικοινωνιών στη Φλωρεντία και το 1966 καθηγητής της Σημειολογίας στο Μιλάνο. Το 1971 το Πανεπιστήμιο της Μπολόνια του προσέφερε τη θέση του τακτικού καθηγητή της Σημειολογίας και το 1974 ο Έκο οργάνωσε τον Διεθνή Σύνδεσμο Μελετών. Επίσης, ήταν διευθυντής του περιοδικού “VS”.


Στη διάρκεια της δεκαετίας του 70, άρχισε να γράφει τα μυθιστορήματα του, κάνοντας την αρχή με “Το όνομα του Ρόδου”, που τιμήθηκε με το βραβείο Strega το 1981 και το Medicis Etranger το 1982, ενώ πούλησε 10 εκατομμύρια αντίτυπα σε όλο τον κόσμο και μεταφράστηκε σε 30 γλώσσες. Ζούσε με τη γυναίκα του και δύο παιδιά τους στο σπίτι τους στο Μιλάνο (ένα διαμέρισμα-λαβύρινθο με μια βιβλιοθήκη 30.000 βιβλίων) και στο εξοχικό του στο Ρίμινι. Γνώριζε άπταιστα πέντε γλώσσες, μεταξύ των οποίων αρχαία ελληνικά και λατινικά, που χρησιμοποιούσε πολύ συχνά στα βιβλία του, επιστημονικά και λογοτεχνικά. 
Είχε κερδίσει πολλές τιμητικές διακρίσεις και είχε κάνει δεκάδες εκδοτικές επιτυχίες. Από το 1988 είναι πρόεδρος του Διεθνούς Κέντρου Μελετών Σημειωτικής στο Πανεπιστήμιο του Σαν Μαρίνο. Από μικρός ανέπτυξε τεράστιο ενδιαφέρον για τη μεσαιωνική φιλοσοφία και λογοτεχνία τις οποίες και σπούδασε στο Πανεπιστήμιο του Τορίνο. Τότε ακριβώς διέρρηξε τις σχέσεις του με την Καθολική Εκκλησία.
Το πρώτο του βιβλίο, που ήταν το διδακτορικό του ανεπτυγμένο, εκδόθηκε το 1956. Ακολούθησαν και άλλα βιβλία και ήταν ήδη γνωστός για τις ρηξικέλευθες φιλοσοφικές του θέσεις, ώσπου έγραψε «Το όνομα του Ρόδου» τη μεγαλύτερη εκδοτική επιτυχία του, συνδυάζοντας την επιστήμη του με τη μεσαιωνική, αστυνομική πλοκή. Σε αυτό το βιβλίο, εκτός από τον τρόπο γραφής και το μεγαλοφυές θέμα, με αφορμή τη δήθεν αναζήτηση του χαμένου έργου του Αριστοτέλη «Περί κωμωδίας» οδηγεί τον αναγνώστη να κατανοήσει πως το γέλιο είναι κάτι που η εξουσία- κάθε εξουσία- αποστρέφεται. Γνωρίζοντας άλλωστε τη σχετικότητα των πραγμάτων, είχε γράψει: “Δημοκρατία δεν σημαίνει πως η πλειοψηφία έχει το δίκιο. Σημαίνει πως έχει το δικαίωμα να κυβερνάει.”
Έγραψε παράλληλα δεκάδες δοκίμια, επιδεικνύοντας συχνά μια τάση εκλεκτικισμού, για τη μεσαιωνική αισθητική, την ποιητική του Τζέιμς Τζόις, τον Τζέιμς Μποντ, την ιστορία της ομορφιάς αλλά και της ασχήμιας.
Ο Έκο, που ανήκε στην αριστερά, είχε κριτικά βέλη για όλους. Εγραφε τακτικά μια στήλη στο εβδομαδιαίο περιοδικό L’Espresso.
Ανάμεσα στα επιτεύγματά του, ήταν και ο ακριβής ορισμός του κιτς και της μαζικής κουλτούρας. Το σύγγραμά του «Κήνσορες και θεράποντες» είναι πλέον κλασικό. Περιλαμβάνει άρθρα από τη δεκαετία του 60 με διαλέξεις του στο Τορίνο και στη Μπολόνια. Αμέτρητες αναδημοσιεύσεις και αναφορές έχει και το κλασικό του πλέον άρθρο για τον Πρωτο-φασισμό, ur fascism στο οποίο περιγράφει τους λόγους και τα στάδια της φασιστικοποίησης ενός ανθρώπου, μιας ομάδας και ενός λαού.
Ο Εκο ήταν από τους λίγους που όρθωσε το ανάστημά του στον μπερλουσκονισμό και σε κάθε λογής λαϊκισμό και συνέχισε να είναι απέναντί του μέχρι την πτώση Μπερλουσκόνι. Το θολό και τοξικό τοπίο που δημιουργήθηκε στην Ιταλία και στην κοινωνία της, περιγράφηκε και κατακρίθηκε με την πένα του.
Μία από τις φράσεις του που έχει μείνει παροιμοιώδης είναι η περίφημη «τον Αύγουστο δεν υπάρχουν ειδήσεις». Αλλά είναι εντελώς διαφορετική από ό,τι νομίζουμε. Στην πραγματικότητα με αυτή τη φράση κατακευραύνωνε τα ΜΜΕ και την ενημέρωση που προσφέρουν κατά την περίοδο του Αυγούστου που όλοι φεύγουν για διακοπές και μοιραία η ειδησεογραφία περιορίζεται όταν τα αντικείμενα (πολιτικοί και κοσμικοί) της δημοσιογραφικής έρευνας φεύγουν κι αυτοί. Η φράση ειπώθηκε μετά από διακοπές εκείνης της χρονιάς στα νησιά Φίτζι. Τον Αύγουστο ήταν ο πρώτος πόλεμος του Κόλπου στο Ιράκ, όμως οι ιταλικές εφημερίδες, δεν μετέδιδαν σχεδόν τίποτα γι’ αυτόν. Ασχολούνταν με σκάνδαλα τύπου ρεπορτάζ παραλίας και με το λάιφσταιλ. Εξ ου και η ειρωνική φράση.

Την ημέρα του θανάτου του οι εφημερίδες έγραφαν:
«Ο Ουμπέρτο Έκο, ένας από τους πιο διασημότερους διανοούμενους της Ιταλίας, είναι νεκρός», ήταν ο τίτλος στον ιστότοπο της εφημερίδας Corriere della Sera.
«Ο Ουμπέρτο Έκο υπήρξε μια σημαντική παρουσία στην ιταλική πολιτιστική ζωή των τελευταίων 50 ετών, αλλά το όνομά του παραμένει άρρηκτα συνδεδεμένο, σε διεθνές επίπεδο, με την τεράστια επιτυχία του μυθιστορήματός του Το όνομα του Ρόδου», συνεχίζει η Κοριέρε ντέλα Σέρα.
«Ο κόσμος έχασε έναν από τους σημαντικότερους ανθρώπους του σύγχρονου πολιτισμού», ανέφερε στον ιστότοπό της η Ρεπούμπλικα. «Θα μας λείψει η ματιά του στον κόσμο», συνέχισε.
Ο πρωθυπουργός της Ιταλίας Ματέο Ρέντζι δήλωσε: είναι μια τεράστια απώλεια για τον πολιτισμό, θα μας λείψει η γραφή και η φωνή του, η οξεία και ζωηρή σκέψη του και η ανθρωπιά του.


Τίτλοι βιβλίων του στα ελληνικά, στη βάση της Biblionet

(2015) Φύλλο μηδέν, Ψυχογιός
(2012) Η μυστηριώδης φλόγα της βασίλισσας Λοάνα, Ψυχογιός
(2012) Κατασκευάζοντας τον ЭХΘРΟ, Ψυχογιός
(2012) Μπαουντολίνο, Ψυχογιός
(2012) Το νησί της προηγούμενης ημέρας, Ψυχογιός
(2011) Εξομολογήσεις ενός νέου μυθιστοριογράφου, Εκδόσεις Πατάκη
(2011) Το εκκρεμές του Φουκώ, Ψυχογιός
(2011) Το κοιμητήριο της Πράγας, Ψυχογιός
(2011) Το όνομα του ρόδου, Ψυχογιός
(2010) Η ομορφιά της λίστας, Εκδόσεις Καστανιώτη
(2008) Από το δέντρο στον λαβύρινθο, Ελληνικά Γράμματα
(2007) Αναμνήσεις επί χάρτου, Ελληνικά Γράμματα
(2006) Με το βήμα του κάβουρα, Ελληνικά Γράμματα
(2005) Επιμύθιο στο Όνομα του ρόδου, Ελληνικά Γράμματα
(2004) Η βόμβα και ο στρατηγός, Ελληνικά Γράμματα
(2004) Οι νάνοι του Γκνου, Ελληνικά Γράμματα
(2004) Οι τρεις κοσμοναύτες, Ελληνικά Γράμματα
(2004) Το νησί της προηγούμενης ημέρας, Ελληνικά Γράμματα
(2003) Εμπειρίες μετάφρασης, Ελληνικά Γράμματα
(2002) Περί λογοτεχνίας, Ελληνικά Γράμματα
(2001) Πώς να διαψεύσετε μια διάψευση και άλλες οδηγίες χρήσεως, Γνώση
(2000) Μεταξύ ψεύδους και ειρωνείας, Ελληνικά Γράμματα
(1999) Η σημειολογία στην καθημερινή ζωή, Μαλλιάρης Παιδεία
(1999) Ο Καντ και ο ορνιθόρυγχος, Ελληνικά Γράμματαν μ,./

(1999) Πρώτο ελάχιστο ημερολόγιο, Ελληνικά Γράμματα
(1998) Η αναζήτηση της τέλειας γλώσσας, Ελληνικά Γράμματα
(1997) Πέντε ηθικά κείμενα, Ελληνικά Γράμματα
(1996) Έξι περιπλανήσεις στο δάσος της αφήγησης, Ελληνικά Γράμματα
(1995) Η Αποκάλυψη του Ιωάννη, Παρατηρητής
(1995) Σημειώματα σημειολογίας κ.ά., Μαλλιάρης Παιδεία
(1994) Κήνσορες και θεράποντες, Γνώση
(1994) Πώς γίνεται μια διπλωματική εργασία, Νήσος
(1994) Τα όρια της ερμηνείας, Γνώση
(1994) Τέχνη και κάλλος στην αισθητική του Μεσαίωνα, Γνώση
(1993) Η ποιητική του Τζαίημς Τζόυς, Δελφίνι
(1993) Τον Αύγουστο δεν υπάρχουν ειδήσεις, Παρατηρητής
(1992) Πολιτιστικά κοιτάσματα, Παρατηρητής

Συμμετοχή σε συλλογικά έργα
(2013) Οι κεραίες της εποχής μου ΙΙ, Εκδόσεις Καστανιώτη
(2013) Οι κεραίες της εποχής μου ΙΙ, Εκδόσεις Καστανιώτη
(2010) Μην ελπίζετε να απαλλαγείτε από τα βιβλία, Εκδοτικός Οίκος Α. Α. Λιβάνη
(2010) Τι πιστεύει αυτός που δεν πιστεύει;, Ημερησία
(2006) Η δύναμη των λέξεων, Ελληνικά Γράμματα
(2004) Ιστορία της ομορφιάς, Εκδόσεις Καστανιώτη [κείμενα, επιμέλεια]
(1999) Συνομιλίες για το τέλος του χρόνου, Εκδοτικός Οίκος Α. Α. Λιβάνη
(1998) Τι πιστεύει αυτός που δεν πιστεύει;, Ελληνικά Γράμματα
(1997) Ερμηνεία και υπερερμηνεία, Ελληνικά Γράμματα
(1996) Ουμπέρτο Έκο, Εκδόσεις Καστανιώτη
(1993) Περί βιβλιοθηκών, Άγρα

____________

Τετάρτη 3 Αυγούστου 2016

Κυκλοφόρησε το βιβλίο του Μπάμπη Μουρούτσου "Δημοτικά τραγούδια της Αρκαδίας" [Β' έκδοση,]

  ΝΕΕΣ  ΕΚΔΟΣΕΙΣ   



"ΔΗΜΟΤΙΚΑ ΤΡΑΓΟΥΔΙΑ ΤΗΣ ΑΡΚΑΔΙΑΣ" 
 [Β' έκδοση,] 
του Μπάμπη Μουρούτσου 
 Εκδόσεις Αρκαδικό Βήμα,   
Σελ. 560,  Αθήνα 2016 



Τα δημοτικά μας τραγούδια είναι η ψυχή του λαού μας, ζυμωμένα με τους καημούς, τις χαρές και τις λύπες του, με τις ελπίδες και τους πόθους τους. Ο Μπάμπης Μουρούτσος εκπαιδευτικός (από τα Λαγκάδια Γορτυνίας) ύστερα από μια πολύχρονη και αδιάλειπτη προσπάθεια αφού πρώτα συνομίλησε «με κεφάτες γερόντισσες και μερακλήδες γέροντες» που συνάντησε στα Αρκαδικά χωριά μας παρέδωσε ένα αυθεντικό βιβλίο με πλούτο για τη διάσωση της πολιτιστικής μας κληρονομιάς. 




Κυριακή 20 Μαρτίου 2016

Το νέο μυθιστόρημα της ΚΩΣΤΙΑΣ ΚΟΝΤΟΛΕΩΝ με τίτλο, "ΜΕΣΑ ΑΠ' ΤΙΣ ΖΩΕΣ ΤΩΝ ΑΛΛΩΝ" από τις εκδόσεις Ψυχογιός

  Λογοτεχνία  


ΜΕΣΑ ΑΠ' ΤΙΣ ΖΩΕΣ ΤΩΝ ΑΛΛΩΝ
ΚΩΣΤΙΑ ΚΟΝΤΟΛΕΩΝ
Λογοτεχνία-  Κοινωνικό
Σελίδες : 400, Εκδόσεις Ψυχογιός

Πριν η ψύχρα του σούρουπου την αναγκάσει να μπει και πάλι μέσα στο διαμέρισμα, μένει για λίγο να χαζέψει ένα τσούρμο παιδιά που παίζουν στο πεζοδρόμιο από κάτω και με φωνές και γέλια αναστατώνουν τη γειτονιά. Στον ίδιο δρόμο που κάποτε αντηχούσαν οι δικές της φωνές και τα δικά της γέλια. Ασυναίσθητα προσπαθεί να ξεχωρίσει ανάμεσά τους εκείνο το ξανθόμαλλο κοριτσάκι που κάποτε υπήρξε, με τα γδαρμένα γόνατα και τα μονίμως ξεχτένιστα μαλλιά, νομίζει πως το είδε να κρύβεται πίσω από μια γκρίζα καγκελόπορτα, να της γνέφει παιχνιδιάρικα και να χάνεται για πάντα, όπως για πάντα έχει χαθεί κι εκείνο το κεφάλαιο της ζωής της, τόσο μακρινό σήμερα μα τόσο κοντινό χθες.
Από τα πρώτα χρόνια του 20ού αιώνα έως τις μέρες μας. Από τη Σαντορίνη σε μια λαϊκή γειτονιά της Αθήνας και μετά σε κάποιο παραθαλάσσιο προάστιο. Τα σημάδια μιας αρρώστιας. Ένας γάμος που δεν πρόλαβε να χρονίσει. Ένας έρωτας που προδόθηκε. Μια παιδική ψυχή που δεν τολμά να μεγαλώσει.
Η Ροδάνθη, η Φωτεινή, η Δέσπω, η Πέτρα… Τέσσερις γυναίκες που χάνουν και κερδίζουν καθώς η ζωή της καθεμιάς εισέρχεται στις ζωές των άλλων. Ένα μυθιστόρημα για τα ασυνήθιστα πάθη καθημερινών ανθρώπων.
~~~~~~~~~


Η ΚΩΣΤΙΑ ΚΟΝΤΟΛΕΩΝ είναι συγγραφέας και μεταφράστρια. Έχει μεταφράσει περισσότερα από εκατό βιβλία, μεταξύ των οποίων έργα των: Τζόις Κάρολ Όουτς, Φίλιπ Πούλμαν, Τόμας Σάβατζ, Ρόαλντ Νταλ, Μάρκους Ζούσακ, Ρόμπερτ Κόρμιερ, Πένελοπ Φιτζέραλντ, Ρ. Κ. Νάραγιαν, Μάγια Αγγέλου, Μέλβιν Μπέρτζες κ.ά. Έχει τιμηθεί με διάφορα βραβεία∙ ανάμεσά τους ξεχωρίζουν το Κρατικό Βραβείο Μετάφρασης 1992, το Βραβείο Ελληνικής Εταιρείας Μεταφραστών Λογοτεχνίας 2003 και η διπλή αναγραφή της στον Τιμητικό Πίνακα της Διεθνούς Οργάνωσης Βιβλίων για τη Νεότητα (ΙΒΒΥ). Από τις Εκδόσεις ΨΥΧΟΓΙΟΣ κυκλοφορεί επίσης το μυθιστόρημά της ΦΕΥΓΩ και ΜΕΣΑ ΑΠ’ ΤΙΣ ΖΩΕΣ ΤΩΝ ΑΛΛΩΝ.

Τρίτη 8 Μαρτίου 2016

"ΤΑ ΧΡΟΝΙΑ ΤΗΣ ΧΑΜΕΝΗΣ ΑΘΩΟΤΗΤΑΣ" της ΣΟΦΗΣ ΘΕΟΔΩΡΙΔΟΥ από τις εκδόσεις Ψυχογιός

Ελληνική λογοτεχνία

ΤΑ ΧΡΟΝΙΑ ΤΗΣ ΧΑΜΕΝΗΣ ΑΘΩΟΤΗΤΑΣ
ΣΟΦΗ ΘΕΟΔΩΡΙΔΟΥ
Κοινωνικό Μυθιστόρημα
Σελίδες : 568, 
Εκδόσεις Ψυχογιός, Αθήνα 2016


Απρίλης 1961. Τη μέρα που ο πρώτος Ρώσος κοσμοναύτης ταξιδεύει στο Διάστημα, σε μια μικρή ελληνική πόλη ένας άντρας μπαίνει για λίγο στη θέση του Θεού, ορίζοντας τη μοίρα τριών νεαρών πλασμάτων. 
Την Κλέα θα υποδεχθεί ένα αρχοντόσπιτο, όπου ο στρατηγός παππούς της αναπολεί παρελθοντικές δόξες, ενώ ο πατέρας της έχει εγκαταλείψει τον μεγάλο του έρωτα για να κατακτήσει πλούτη και κάστες εξουσίας· τη Μελισσάνθη ένα μεσοαστικό σπιτικό πάνω από μια ταβέρνα, στο οποίο η μάνα της, η ωραία Μυρσίνη, ενοχοποιείται για νεανικά σφάλματα από τον σύζυγό της· τη Λόλα, τέλος, θα καλοδεχτεί ένα φτωχόσπιτο, μες στο οποίο στοιβάζονται μεταξύ άλλων μια ιδιόρρυθμη γιαγιά κι ένας ρομαντικός πραματευτής, που αγωνίζεται να συμπορευθεί με τα δεδομένα των καιρών, καθώς η χώρα αλλάζει. 
Παρά τις ταξικές διαφορές τους, οι τρεις κοπέλες μεγαλώνοντας θα δεθούν με δεσμά αδελφικής φιλίας, ανακαλύπτοντας όλες στο φτωχόσπιτο του συνοικισμού την οικογενειακή θαλπωρή που απουσιάζει από τα άλλα δύο. Ώσπου, στο κατώφλι της ενήλικης ζωής τους πια, μυστικά και ψέματα κι αμαρτωλά πάθη του παρελθόντος θ’ αρχίσουν ν’ αποκαλύπτονται, βαφτίζοντας μια δυνατή αγάπη ανόσια και ξεκινώντας τον χορό των αποχωρισμών. 
Αποκομμένες πλέον μεταξύ τους αλλά κι απ’ τη γενέθλια πόλη, ρίχνονται στη χοάνη της πρωτεύουσας και στο κυνήγι χιμαιρικών ονείρων. Μα, καθώς ο καιρός κυλά κι οι ψευδαισθήσεις της νιότης χάνονται, θα διαπιστώσουν πως ελάχιστα μοιάζουν τελικά με ό,τι είχαν ονειρευτεί στα χρόνια της αθωότητάς τους…

~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~

Η ΣΟΦΗ ΘΕΟΔΩΡΙΔΟΥ κατάγεται από την Αλμωπία, μια μικρή επαρχία του Νομού Πέλλας. Σπούδασε νηπιαγωγός στη Θεσσαλονίκη κι εγκαταστάθηκε κατόπιν στην περιοχή καταγωγής της, όπου διαμένει μέχρι σήμερα με την οικογένειά της. Λατρεύει τη ζωγραφική και τη λογοτεχνία, και πιστεύει πως η αγάπη της για την τελευταία την οδήγησε τελικά στη συγγραφή. Από τις Εκδόσεις ΨΥΧΟΓΙΟΣ κυκλοφορούν επίσης τα μυθιστορήματά της Η ΝΥΦΗ ΦΟΡΟΥΣΕ ΜΑΥΡΑ, ΠΕΣ ΜΟΥ ΑΝ ΜΕ ΘΥΜΑΣΑΙ, Τ’ ΑΧΝΑΡΙΑ ΤΩΝ ΞΥΠΟΛΥΤΩΝ ΠΟΔΙΩΝ, Η ΑΜΑΡΤΙΑ ΤΗΣ ΟΜΟΡΦΙΑΣ, ΤΟ ΚΟΡΙΤΣΙ ΑΠ’ ΤΗ ΣΑΜΨΟΥΝΤΑ,ΣΤΕΦΑΝΙ ΑΠΟ ΑΣΠΑΛΑΘΟ και ΤΑ ΧΡΟΝΙΑ ΤΗΣ ΧΑΜΕΝΗΣ ΑΘΩΟΤΗΤΑΣ.

 LINKS ΚΑΙ ΑΡΧΕΙΑ

Πέμπτη 11 Φεβρουαρίου 2016

Κυκλοφόρησε το νέο μυθιστόρημα της ΜΑΡΙΑΣ ΤΖΙΡΙΤΑ με τίτλο "ΤΟ ΤΑΞΙΔΙ ΤΗΣ ΕΛΠΙΔΑΣ" από τις εκδόσεις Ψυχογιός

  Ελληνική λογοτεχνία  

ΤΟ ΤΑΞΙΔΙ ΤΗΣ ΕΛΠΙΔΑΣ
της ΜΑΡΙΑΣ ΤΖΙΡΙΤΑ
Κοινωνικό, Αισθηματικό
Σελίδες : 448, εκδόσεις Ψυχογιός
Αθήνα 2016

Πειραιάς 1967. Το πλοίο Ελπίς σαλπάρει για Αυστραλία, μεταφέροντας εκατοντάδες διαφορετικούς ανθρώπους με μια κοινή ελπίδα. μια καλύτερη ζωή. Ανάμεσά τους και η Ελπίδα, που ταξιδεύει με πλαστή ταυτότητα, κουβαλώντας μαζί της το φρικτό μυστικό της. Ένας ώριμος επιχειρηματίας, πρώην ναυτικός, ο γοητευτικός γιατρός του πλοίου, μια απελπισμένη γυναίκα που αναζητά το παιδί της στη μακρινή ήπειρο, μια νεαρή κοπέλα που πηγαίνει στην Αυστραλία να παντρευτεί χωρίς τη θέλησή της είναι μερικά από τα πρόσωπα που θα γνωρίσει κατά τη διάρκεια αυτού του ταξιδιού και που θα σημαδέψουν τη ζωή της για πάντα. 
Άραγε θα καταφέρει να φτάσει στο λιμάνι της λύτρωσης και της ευτυχίας ύστερα από τριάντα ολόκληρες μέρες μέσα σ’ αυτό το πλοίο; Διασχίζοντας ωκεανούς, γνωρίζοντας για πρώτη φορά εξωτικά μέρη και άγνωστους πολιτισμούς, θα καταφέρει να απαλλαγεί από όσα την κρατούν δέσμια στο σκοτεινό παρελθόν της;
Θα το ανακαλύψετε σαλπάροντας μαζί με την Ελπίδα στο συναρπαστικό της ταξίδι…

~~~~~~~~~~~~~~~

Η ΜΑΡΙΑ ΤΖΙΡΙΤΑ γεννήθηκε στην Αθήνα το 1967. Από μικρή ηλικία έγραφε διηγήματα, εμπνευσμένα από την καθημερινότητα, και στο σχολείο αρκετές εκθέσεις της είχαν διακριθεί και βραβευτεί σε πανελλήνιους διαγωνισμούς. Σπούδασε ψυχολογία στη Φιλοσοφική Σχολή Αθηνών. Ασχολήθηκε με τη διδασκαλία, αλλά τα τελευταία χρόνια την κέρδισε ο κόσμος των επιχειρήσεων και του μάρκετινγκ. Σήμερα εργάζεται ως υπεύθυνη πωλήσεων σε κατασκευαστική εταιρεία στη Γλυφάδα. Έχει δική της στήλη στο ηλεκτρονικό περιοδικό Flowmagazine με τίτλο «Ταξίδι στην αυτογνωσία». Έχει μια κόρη και το χόμπι της είναι τα ενυδρεία. Λατρεύει τα ζώα και πολύ συχνά γράφει ιστορίες με πρωταγωνιστές τα αγαπημένα της χρυσόψαρα. Από τις Εκδόσεις ΨΥΧΟΓΙΟΣ κυκλοφορούν άλλα οκτώ μυθιστορήματά της.

________________